Bij de telefoon liggen potlood en papier. Tijdens een lang telefoongesprek teken je onwillekeurig de gekste figuurtjes. Of je zit bij een of andere voordracht, blocnote in de aanslag. Maar in plaats van aantekeningen verschijnen er gedachteloos lijntjes en blokjes, rondjes en kronkeltjes op papier. De wonderlijkste patronen ontstaan, zonder dat je ook maar iets bewust hebt getekend! Achteloos worden deze "wondertjes van creativiteit" weer weggegooid: het is maar gekladder.

De rijke vergadercultuur van de 70-er jaren (afdelingsoverleg, werkoverleg, technisch-weten­schappelijke staf, themagroep, sector­over­leg ...) was een vruchtbare voedingsbodem. Ruitjes­papier en potlood (later tekenpen) oefenden een onweer­staanbare aantrekkingskracht uit. Het begint met ruitjes te arceren, als een dambord (1). Een volgende keer worden ook de "witte velden" gearceerd, maar in een andere richting (2). Hé, biezen tegels! Die waren in die tijd populair. (Hier in de Galerie is – een kopie van – het origineel, Varia 1 plaatje 0002). Weer een andere keer worden het velden vol bloemetjes (3), of "ruimte­vullende curven" (4).

Langzaam maar zeker begon ik me erop toe te leggen, al bleef het een activiteit die zich half gedachteloos bleef afspelen. En ik ontdekte allerlei aardigheden en bij­zon­derheden. Herhalingen (verplaatsing, rota­tie, spiegeling) van een eenvoudig grond­patroon vormt meestal de basis. Ik vond het zonde om deze "krabbels" weg te gooien, en van lieverlee groeide een verzameling van honderden lijnen­figuren!
Geen kunst met een grote K, maar aantrekkelijk genoeg om er (steeds weer) naar te kijken. Luchtige spinsels, lijn-en-spel. Het doet in de verte denken aan wat Douglas Hofstadter (schrijver van Gödel, Escher, Bach) "Whirly Art" noemt in zijn boek Metamagical Themas.

Een van de aardigste aspecten van dit lijn-en-spel is het onverwacht tevoorschijn komen van nieuwe patronen en structuurtjes, die in het grondpatroon niet aanwezig zijn (5).

Een ander voorbeeld. Het begint met een lijntje, diagonaal in één ruitje, 1 x 1 dus. Daarbij aansluitend nog een, 2 x 1. En nog een, 3 x 1. Ook naar beneden, 1 x 2 en 1 x 3 (6a). Er ontstaat een wat gebogen lijntje. Door er gespiegeld een tweede tegenaan te plakken, komt er een "oog" tevoorschijn (6b).

Herhaling van het oog in twee diagonale richtingen geeft iets dat lijkt op een gestanste ijzerplaat (6c). Of zijn het laurierblaadjes in het gelid? Eenvoudigweg het hele plaatje nog een keer, maar dan 90° gedraaid, en er verschijnen een soort cirkels (het blijven echter alleen maar rechte lijnen, er komt geen cirkel aan te pas!) en vierpuntige sterren, die om de voorrang strijden (6d).

Aardig ingewikkeld wordt het al, als dit patroon nog een keer over zichzelf herhaald wordt, maar nu rechtstandig verschoven (6e).

De gestanste plaat (6c) kan ook worden opgevat als een vel rubber met oog­vormige gaten. Twee van die vellen kunnen, weer onder een hoek van 90° gedraaid, door elkaar worden gevlochten. Het patroon van 6d verandert dan in een fraai vlechtwerk (6f).

Het kan nog ingewikkelder door met 4 lagen te vlechten (6g), maar naar mijn smaak is dit een stap te ver. Als datzelfde plaatje echter niet als vlechtwerk, maar als lijnenspel wordt uitgevoerd (6h), ontstaat er een heel gaaf plaatje!